Ewangelie opisują Jezusa chłostanego, bitego, a potem przykutego do krzyża. Kiedy wisiał na krzyżu, czekając aż umrze, jedne z Jego ostatnich słów brzmiały „Ojcze, przebacz im.”1 Przebaczenie było Jego odpowiedzią na niesprawiedliwy proces, na bycie chłostanym biczem ze wzmocnionymi pasami, które rozszarpywały skórę, na zadawany Mu niewyobrażalny ból, na gwoździe wbite w dłonie i stopy, oraz na to, że został pozostawiany na krzyżu, by umarł w męczarniach. Z jednej strony, Jego reakcja jest bardzo zadziwiająca; z drugiej jednak strony, ma doskonały sens, kiedy czytamy co Jezus nauczał na temat przebaczenia w czasie Swojej służby. On nie tylko nauczał na temat przebaczenia—On także był ucieleśnieniem przebaczenia, zarówno w Swoim życiu jak i w czasie Swojej śmierci. Jezus żył zgodnie z głoszonymi przez Siebie zasadami.
Boże przebaczenie
Przebaczenie Jezusa odzwierciedlało przebaczenie Jego Ojca. W Starym Testamencie, kiedy Bóg objawił się Mojżeszowi, Bóg powiedział o Sobie, „Jahwe, Jahwe, Bóg miłosierny i litościwy, cierpliwy, bogaty w łaskę i wierność, zachowujący swą łaskę w tysiączne pokolenia, przebaczający niegodziwość, niewierność, grzech.”2 Bóg mówił, że przebaczenie jest jedną z Jego Boskich cech, która jest zakorzeniona w Jego charakterze. Ta cecha jest akcentowana w całym Starym Testamencie, na przykład: „Ty jesteś Bogiem przebaczenia, jesteś łaskawy i miłosierny, cierpliwy i wielkiej dobroci.”3
Kiedy przebaczamy innym krzywdy, które nam wyrządzili, odzwierciedla to nasze zrozumienie Bożego przebaczenia. Mamy przebaczać, ponieważ my dostąpiliśmy przebaczenia. Jezus umarł, abyśmy otrzymali przebaczenie za nasze grzechy i jesteśmy wezwani, by przebaczać innym, kiedy grzeszą przeciwko nam, lub czynią nam krzywdę.
Czym jest, a czym nie jest przebaczenie
Czasami krzywda wyrządzana jest umyślnie. Jesteśmy atakowani fizycznie, werbalnie, lub emocjonalnie. Na przykład, ktoś nas okrada, celowo wprowadzając nas w błąd, że zostaliśmy oszukani i straciliśmy nasze pieniądze, dobytek, itp. Albo zostajemy zdradzeni przez kogoś, kogo kochamy—współmałżonka, członka rodziny, bliskiego przyjaciela. Niektóre krzywdy są niewielkie, ale stają się znaczne, kiedy są nam wielokrotnie wyrządzane.
Przebaczenie nie jest wyparciem krzywdy, czy też zła, które ktoś nam wyrządził. Przebaczenie nie usprawiedliwia krzywdy ani nie pomniejsza powagi wyrządzonego zła. Przebaczenie nie oznacza, że wyrządzone zło przestaje boleć; nie oznacza też, że wyrządzone zło zostaje zapomniane. Przebaczenie nie jest automatyczną odbudową zaufania. Przebaczenie nie zastępuje sprawiedliwości; czasami nawet po uzyskaniu przebaczenia, trzeba stawić czoła konsekwencjom. Przebaczenie nie oznacza natychmiastowego uzdrowienia emocjonalnego.
Przebaczenie patrzy na wyrządzone nam zło, przyznaje, że to zło nas zraniło, a następnie postanawia przebaczyć—jest to decyzja, która rozpoczyna proces przebaczenia. Przebaczenie to uznanie, że krzywda, którą doświadczyliśmy była osobista, niesprawiedliwa i głęboka, oraz postanowienie odrzucenia wewnętrznych negatywnych uczuć względem osoby, która nas skrzywdziła, aby krzywda nie wpływała dłużej na nas negatywnie.
W swojej książce zatytułowanej The Fitting Room, Kelly Minter wyjaśnia :
Przebaczenie nie jest wyparciem tego, co zrobili nasi nieprzyjaciele; przebaczenie nie oznacza nazywania czegoś pękniętego całym, ani czegoś złego niewinnym. Przebaczenie oznacza patrzenie w twarz krzywdzicielowi, uznanie rany, a następnie postanowienie przebaczenia. Przebaczenie ma nic wspólnego z wyparciem zła, które ktoś nam wyrządził. Przebaczenie polega na zmianie nastawienia w stosunku do osoby, która nas skrzywdziła.4
Czasami chcemy zaczekać z przebaczeniem aż osoba, która nas skrzywdziła przeprosi za to, co nam wyrządziła. Chcemy, aby przyznała, że to co zrobiła, było złe i wyraziła żal. Ale z takim podejściem wiąże się kilka problemów. Czasami taka osoba nie wie, że nas zraniła i w takim przypadku nigdy nie przeprosi. Zdarza się też, że taka osoba ma świadomość wyrządzenia krzywdy, ale nie przejmuje się tym, albo nie ma jej już w naszym życiu. Jeśli będziemy czekać, aż ktoś poprosi nas o przebaczenie, zanim mu wybaczymy, może okazać się, że do końca życia będziemy nosić w sercu krzywdę.
Są też przypadki, kiedy zostajemy zranieni przez tych, których własne problemy rozlewają się na nas w jakiś sposób. Na przykład, problemy materiale rodziców mogą skrzywdzić dzieci, ale nie jest to intencjonalna krzywda. Czasami ranią nas ci, którzy popełniają błędy. Czasami ktoś wręcz stara się zrobić coś, co wydaje mu się być korzystne, ale koniec końców, nie wychodzi tak jak zakładał. W takich sytuacjach, warto przypomnieć sobie, że my też robimy rzeczy, które kończą się bezwiednym ranieniem innych ludzi wokół nas. Kiedy do tego dochodzi, mamy nadzieję, że ci których skrzywdziliśmy wybaczą nam. Dlatego też powinniśmy być gotowi przebaczać tym, którzy skrzywdzili nas bez takiego zamiaru.
Warto też zwrócić uwagę na to, że nie każda krzywda, którą doświadczamy wymaga przebaczenia. Wiele krzywd, które odczuwamy w życiu wynika z działań innych ludzi, którzy nie chcą nas zranić. Żyjemy w świecie, w którym regularnie kontaktujemy się z ludźmi takimi jak my, którzy często mówią, lub robią coś bez zamiaru zranienia drugiego człowieka, ale zdarza się, że te słowa, albo czyny bezwiednie sprawiają innym ból.
Autor Lewis Smedes podaje ciekawy przykład:
W moim życiu była pewna osoba, która zachowywała się w stosunku do mnie skandalicznie. Krzyczała na mnie bez przerwy w czasie obiadu; sprawiała, że byłem na każde jej zawołanie, o każdej porze dnia i nocy, niezależnie od tego jak bardzo byłem zajęty innymi sprawami; a od czasu do czasu zdarzało się jej zsiusiać na moje najlepsze spodnie. Co gorsza, dotkliwie zachorowała i doprowadzała mnie do szału, ponieważ nie mówiła, co ją boli. Były chwile, kiedy miałem ochotę ją uderzyć. Ale nigdy nie czułem impulsu, aby jej przebaczyć. … Tą osobą była moja sześciomiesięczna córeczka. Nie czułem potrzeby przebaczania jej tych wszystkich skandalicznych rzeczy, które mi wyrządzała, ponieważ nie raniła mnie celowo.5
Odpuszczanie, uzdrowienie, oraz zgoda
Zrozumienie, że Pismo Święte mówi nam, abyśmy przebaczali innym, oraz zgoda na to, że tak powinniśmy robić to jedna sprawa. Ale sam akt przebaczenia komuś, kto nad głęboko zranił może być bardzo trudnym i wyczerpującym zadaniem. C. S. Lewis napisał, „Wszyscy są zgodni w uznawaniu przebaczenia za słuszne, dopóki nie muszą komuś przebaczyć.”
Greckie słowo najczęściej tłumaczone jako przebaczenie to aphiemi, które oznacza też odpuszczanie czegoś, lub anulowanie długu. Kiedy przebaczamy drugiemu człowiekowi, uwalniamy go z uzasadnionego długu. Uznajemy, że zostaliśmy zranieni, lub potraktowani niesprawiedliwie, nasze zaufanie zostało zdradzone, a nasze życie zostało zniszczone przez krzywdzące działania drugiego człowieka. Ale rozumiemy też, że sami jesteśmy grzesznikami, że krzywdzimy i ranimy innych, oraz że otrzymaliśmy przebaczenie naszych grzechów od Boga. Kiedy przebaczamy, podejmujemy decyzję, że wyzbywamy się bólu, naszej chęci do odwetu, oraz naszej złości i negatywnych uczuć względem osoby, która nas skrzywdziła. Przekazujemy takiego człowieka i jego czyny w ręce Boga.
Może nam wydawać się, że przebaczenie drugiemu człowiekowi jest równoznaczne z usprawiedliwieniem zła dokonanego przez niego. Bynajmniej. Chodzi raczej o to, że przebaczenie pozwala nam wyzbyć się bólu oraz złych emocji względem osoby, która nas skrzywdziła.
Podsumowując
Przebaczenie to złożony temat o wielu aspektach. Ale jesne jest, że Jezus, poprzez Swój przykład i Swoje nauczanie, podkreślał znaczenie przebaczenia. On nakazał nam, abyśmy przebaczali. Jeśli pragniemy być bardziej podobnymi do Jezusa, musimy przebaczać innym ich przewinienia przeciwko nam—mimo że to może być czasem trudne—ponieważ Bóg przebaczył nam nasze grzechy przeciwko Niemu.6