Όταν σκέπτομαι εκείνη την αξέχαστη χρονιά που πέρασα σαν πρωτοετής στο κολλέγιο, αυτό που έρχεται στον νου μου, είναι η εικόνα ενός ψηλού, αδύνατου τύπου με μακριά μαύρα μαλλιά. Ο Στηβ ήταν παλαιότερος στο τμήμα μου και είχαμε πρωτοσυναντηθεί στο μάθημα Γενικής Αγωγής. Κέρδισε τον θαυμασμό μου όταν ήλθε να καθίσει δίπλα μου στην πρώτη σειρά, τη σειρά που απέφευγαν οι περισσότεροι σπουδαστές. Αν και μετά δυσκολίας τον αναγνώρισα, αφού τον είχα δει λίγες μόνο φορές στο τμήμα μου, αυτός με χαιρέτισε νεύοντας με το κεφάλι του.
Είχα ένα κενό δύο ωρών πριν το επόμενο μάθημα, γι’ αυτό τράβηξα προς το αναγνωστήριο να προετοιμαστώ για το κουίζ που θα κάναμε για την Οδύσσεια. Προς έκπληξή μου, ο Στηβ ήταν ήδη εκεί, πίνοντας καφέ και ξεφυλλίζοντας τον Έμπορο της Βενετίας. Προφανώς είχε και αυτός δύο ώρες κενό. Κάθισα απέναντί του και έβγαλα το βιβλίο μου, κάπως ντροπαλή επειδή είχα μάθει να μην υπερβαίνω τα όρια ανάμεσα στους παλαιότερους και τους πρωτοετείς. Ο Στηβ μερικές φορές έδειχνε λες και ήθελε να πει κάτι, όμως δεν το έκανε, έτσι για δύο ώρες, παραμείναμε σιωπηλοί, νοιώθοντας κάπως άβολα, αλλά σε φιλικό κλίμα.
Για κάμποσες βδομάδες, κάθε Τρίτη, οι δυο μας καθόμασταν ο ένας απέναντι απ’ τον άλλον, μελετώντας σιωπηλά. Όμως, η συντροφική του παρουσία έκανε τις ατέλειωτες ώρες της αποστήθισης και της ανάλυσης στις οποίες υπόκειται ο κάθε σπουδαστής να περνάνε κάπως πιο εύκολα. Η συνεχής και εστιασμένη του ακαδημαϊκή απόδοση, ήταν για μένα ένα υπέροχο παράδειγμα καθώς αντιμετώπιζα τους περισπασμούς και τους ενθουσιασμούς της μεγάλης και περίπλοκης ακαδημαϊκής ζωής. Όπως λέει και η παροιμία, «Το σίδερο ακονίζει το σίδερο· και ο άνθρωπος ακονίζει το πρόσωπο του φίλου του». 1
Τελικά, μια ζεστή μέρα, ήθελε να βάλει μπρος τον ανεμιστήρα στο αναγνωστήριο και μια και ήταν τόσο ευγενικός, με ρώτησε αν ήταν εντάξει να το κάνει. Στη συζήτηση που επακολούθησε, ανακαλύψαμε μια κοινή αγάπη για τον Σαίξπηρ, τη γλωσσολογία και την Κυρία Λη, την πιο αγαπητή καθηγήτρια στο τμήμα μας. Με χαρά μοιράστηκε μαζί μου πληροφορίες για τα μαθήματα των πρωτοετών και μου πρότεινε μερικά ενδιαφέροντα μαθήματα.
Για το υπόλοιπο εξάμηνο, η μελέτη της Τρίτης είχε χαρούμενα διαλλείματα με ελαφρά συζήτηση και ακόμα και αστεία. Χαιρετιόμασταν μεταξύ μας στους διαδρόμους και πήραμε και ένα προαιρετικό μάθημα μαζί για το επόμενο εξάμηνο. Ο Στηβ δεν είχε και πολλά να αποκομίσει από τις συνομιλίες μας όμως αντιλήφθηκα πως εκείνος δεν έβλεπε μόνο το κοινό μας πάθος για μάθηση αλλά επίσης μου έδειχνε συμπόνια καθώς ήμουν και λίγο η ανόητη πρωτοετής όπως κι αυτός κάποτε και δεν επέτρεπε στην κοινωνική συμβατικότητα να τον εμποδίζει να μου κάνει παρέα.
Όταν έγινα δευτεροετής, αυτός αποφοίτησε και δεν ξαναειδωθήκαμε. Εντούτοις, ήμουν πάντα ευγνώμων για όσα με δίδαξε με το παράδειγμά του. Όταν οι κοινωνικοί κανόνες συγκρούονται με την καλοσύνη, ας έχει η καλοσύνη τον τελευταίο λόγο. Το κοινωνικό κατεστημένο που προωθεί τον εξοβελισμό, όπως τον διαχωρισμό ανάμεσα στους τελειόφοιτους και τους πρωτοετείς στο κολέγιο μου, θα πρέπει να εγκαταλειφθεί ώστε να εκπληρώσουμε την ευθύνη μας στο να αγαπάμε εκείνους που συναντάμε. Και κάτι επιπλέον, εκείνες οι σιωπηλές Τρίτες έδειξαν ότι μια καλή φιλία δεν οικοδομείται αναγκαστικά από την κοινωνικότητα ή από την εξωτερική γοητεία. Το μόνο που απαιτεί μια καλή φιλία είναι έναν κοινό σεβασμό, μαζί με κοινά ενδιαφέροντα και αυτό που ένας απόστολος συμβούλεψε: «Και σε όλα τούτα, ντυθείτε την αγάπη, που είναι ο σύνδεσμος της τελειότητας». 2
* * *
Θα πήγαινα στην άβυσσο εκατό φορές για να δώσω λίγη χαρά σε έναν καταβεβλημένο πνευματικά άνθρωπο. Μου έκανε καλό το ότι υπέφερα, ώστε να γνωρίζω πώς να πω μια κουβέντα τη στιγμή που πρέπει σε κάποιον που είναι εξαντλημένος. — Charles Spurgeon (1834–1892)
Η πιο βαθιά αρχή της ανθρώπινης φύσης είναι η λαχτάρα για εκτίμηση. — William James (1842–1910)
Τα καλοσυνάτα λόγια δεν στοιχίζουν πολύ … όμως επιτυγχάνουν πολλά. — Blaise Pascal (1623–1662)
Πολύ συχνά υποτιμάμε τη δύναμη που υπάρχει σε ένα άγγιγμα, σ’ ένα χαμόγελο, σ’ έναν ευγενικό λόγο, σε κάποιον που ακούει, σ’ ένα ειλικρινές κομπλιμέντο, ή στην απλούστερη πράξη φροντίδας, που όλα τους έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν μια ζωή προς το καλύτερο. — Leo Buscaglia (1924–1998)
Για μια μέρα μόνο, προσπάθησε να πεις όσο λιγότερα γίνεται. Προσπάθησε να εστιάζεσαι συνέχεια στους άλλους κι όχι στον εαυτό σου. Όταν σου έρχεται να πεις μια ιστορία, κάνε μια ερώτηση. Όταν σου έρχεται να πεις, «Α, αυτό συνέβη και σε εμένα…,» ρώτησε, «Πώς σε έκανε να νοιώσεις αυτό;» … Στο τέλος της ημέρας, κάνε μια λίστα για όσα έμαθες. Πόσα θα σου είχαν ξεφύγει αν είχες περάσει τον χρόνο σου μιλώντας για τον εαυτό σου; — Linda Kaplan Thaler and Robin Koval, Η Δύναμη του Καλού (The Power of Nice New York: Doubleday, 2006)