Σε μια από αυτές τις θεσπέσιες ανοιξιάτικες μέρες που κάνουν την καρδιά σου να τραγουδάει, πήγαμε οικογενειακώς για ημερήσια εκδρομή στο Μποντνάντ, έναν φημισμένο βοτανικό κήπο στη Βόρεια Ουαλία. Περάσαμε ώρες ολόκληρες εξερευνώντας τα 80 εκτάρια από γρασίδι και φυτεμένα τοπία· χαμένοι μέσα σε μια πλημύρα από χρώματα και ευωδιές καθώς περπατούσαμε ανάμεσα σε ροδόδενδρα, τουλίπες και κρίνα· θαυμάζοντας τα αντιπροσωπευτικά δείγματα από δέντρα καθώς αυτά λικνίζονταν στην προσπάθειά τους να αγγίξουν τον γαλανό ουρανό ενώ πίσω τους στο βάθος βρίσκονταν τα βουνά της Σνοουντόνια.

Στο μεταξύ, ήμασταν έτοιμοι για μεσημεριανό και έτσι καθίσαμε να απολαύσουμε το πικνίκ μας τρώγοντας σάντουιτς με τυρί, σαλάμι και ντομάτα.

Εδώ ίσως θα έπρεπε να πούμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Τζον Μόντεγκιου. Ήταν Βρετανός Υπουργός Ναυτικού τον 18ο αιώνα. Η ιστορία αναφέρει πως μερικές φορές ήταν τόσο απασχολημένος για να φάει, ώστε ζητούσε από τους υπηρέτες του να του φέρουν ψητό κρέας ανάμεσα σε δυο φέτες ψωμί, να γευματίσει στο γραφείο του. Ο επίσημος τίτλος του ήταν Κόμης του Σάντουιτς και από εκεί προήλθε και ο όρος “σάντουιτς”.

Το ψωμί είναι η τροφή για την οποία γίνεται η πιο συχνή αναφορά μέσα στη Βίβλο. Το λέχεμ, η Εβραϊκή λέξη για “ψωμί” στην Παλαιά Διαθήκη, χρησιμοποιείται 295 φορές. Στην Καινή Διαθήκη, η Ελληνική λέξη είναι άρτος και χρησιμοποιείται 98 φορές. Η Βίβλος καταγράφει ψωμιά φτιαγμένα από σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, φασόλια, φακές, κεχρί, ακόμα και μάννα. Μαγειρεύονταν πάνω σε επίπεδες πέτρες ή σε σιδερένιες πλάκες ίσως και σε φούρνο και ήταν είτε επίπεδα και σκληρά ή ζυμωμένα με προζύμι.

“Το καθημερινό μας ψωμί δίνε σε μας κάθε ημέρα”, μας δίδαξε ο Ιησούς να προσευχόμαστε. 1 Βέβαια, εννοούμε κάτι πολύ περισσότερο από το ίδιο το ψωμί – ίσως αν λέγαμε τις “προμήθειες της ζωής” να ήταν πιο ακριβές, τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά. Δεν θα ζήσουμε “μονάχα με ψωμί” αλλά “με κάθε λόγο που βγαίνει από το στόμα του Θεού”. 2

Ο Θεός μας προμηθεύει τροφή για το σώμα, το νου και το πνεύμα. H προμήθεια των αναγκών μας από Αυτόν – τόσο κυριολεκτικά όσο και πνευματικά – είναι άλλο ένα από αυτά που κάνουν την καρδιά μας να τραγουδάει.

Αυτός που αναδίδει χορτάρι για τα κτήνη,
και βοτάνι για χρήση τού ανθρώπου,
για να βγάζει τροφή από τη γη,
και κρασί που ευφραίνει την καρδιά τού ανθρώπου,
λάδι για να λαμπρύνει το πρόσωπό του,
και ψωμί που στηρίζει την καρδιά του ανθρώπου.
Ψαλμός 104:14-15


  1. Λουκά 11:3
  2. Ματθαίου 4:4, Δευτερονόμιο 8:3