Πήρα το αεροπλάνο για να επιστρέψω στη χώρα που ζω, μετά από μία επίσκεψή μου στο Τορόντο του Καναδά. Στο διπλανό κάθισμα ήλθε και κάθισε ένας κύριος, κι ενώ μιλούσε στο κινητό του, αναγνώρισα την Νοτιοαφρικανική προφορά του, μια και είχα βρεθεί εκεί πριν ένα χρόνο, σε ένα συνέδριο.
Πολύ σύντομα, ο κύριος αυτός κι εγώ είχαμε πιάσει συζήτηση, η οποία και διήρκεσε σε όλη τη διάρκεια της πτήσης. Είχε πολλές ιστορίες να πει και εγώ απλά τον άκουγα. Ανακάλυψα ότι είχε αποκτήσει πάρα πολλές εμπειρίες λόγω της εργασίας του, η οποία ήταν να ασχολείται με το να εποπτεύει ομάδες από ανθρώπους με σκοπό να δημιουργεί ένα ομαδικό πνεύμα αναμεταξύ τους, ενώ αυτοί συμμετείχαν σε υπαίθριες δραστηριότητες. Για κάμποσα χρόνια, η εργασία του ήταν να οργανώνει τέτοιες ομάδες από συνεργάτες ή και διευθυντικά στελέχη, τα οποία όλα μαζί ενασχολούντο ομαδικά σε υπαίθριες δραστηριότητες στη Νότια Αφρική, μια εμπειρία η οποία κυριολεκτικά τους έφθανε στα άκρα.
Ο κύριος αυτός, το όνομά του οποίου ήταν Άντριου, χαμογελούσε καθώς μου ανέφερε λεπτομερώς τα ποικίλα διλήμματα, τα παζλ και τις προκλήσεις που έβαζε να ξεπεράσουν αυτά τα άτομα του γραφείου, σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον στην ύπαιθρο. Καθώς έρχονταν αντιμέτωποι με καταστάσεις γεμάτες πρόκληση, συναισθηματική δοκιμασία και τρόμο, άρχιζαν να γίνονται άλλοι άνθρωποι – αρχίζοντας να βλέπουν τα πράγματα από μια διαφορετική πλευρά και αρχίζοντας να κατανοούν πράγματα για τους εαυτούς τους και τους συνεργάτες τους, πράγματα τα οποία δεν είχαν δει ούτε είχαν κατανοήσει πριν. Όταν επέστρεφαν στην καθημερινότητά τους, οι περισσότεροι απ’ αυτούς άρχισαν να εργάζονται ξανά, έχοντας επιλύσει σημαντικά θέματα στην προσωπική τους ζωή.
Όλο αυτό μου φάνηκε σαν ένα καταπληκτικό εγχείρημα – το να μαθαίνω νέα πράγματα για τον εαυτό μου και τους συνεργάτες μου καθώς θα ωθούσα τον εαυτό μου στα όριά του. Επίσης σκέφτηκα για το πόσο συναρπαστικό πρέπει να ήταν να βρίσκεται κάποιος στη θέση του – όχι απλά και μόνο επειδή βρισκόταν σε ενδιαφέροντα και υπέροχα μέρη, αλλά και για την ευκαιρία να βλέπεις τις αλλαγές και τις μεταμορφώσεις που βίωναν οι άλλοι.
Το να συζητώ με κάποιον σαν τον Άντριου, δεν συμβαίνει κάθε μέρα και σκέφτηκα πως θα μπορούσα να αποκομίσω μερικές υπέροχες υποδείξεις και συμβουλές βασισμένες στις τόσες πολλές εμπειρίες που είχε βιώσει, εργαζόμενος με ανθρώπους με έναν τόσο ενδιαφέροντα τρόπο.
«Σε όλα σου τα χρόνια, που ενδυναμώνεις ένα ομαδικό πνεύμα ανάμεσα στους άλλους», τον ρώτησα, «ποιο θα έλεγες ότι υπήρξε το πιο κοινό θέμα ή πρόβλημα που έπρεπε να επιλυθεί ανάμεσα σε αυτές τις ομάδες από ανθρώπους;»
«Η επικοινωνία. Το θέμα σχεδόν πάντα είχε να κάνει με την επικοινωνία», μου απάντησε αυτός.
«Κι αυτό, επειδή τα άτομα που εργάζονται μαζί, δεν συζητάνε αρκετά μεταξύ τους;» τον ρώτησα εγώ.
«Όχι, συζητάνε αρκετά! Αυτό όμως που σχεδόν κανένας δεν κάνει, είναι να προσέξει τι έχει να πει ο άλλος».
Όταν μου το είπε αυτό, με πόνεσε κάπως επειδή είναι κάτι με το οποίο μπορώ να συσχετιστώ και εγώ η ίδια, επειδή δεν ακούω τόσο όσο θα έπρεπε. Ανέφερα πριν ότι την περισσότερη ώρα πρόσεχα και άκουγα αυτά που μου έλεγε, αυτό όμως γινόταν επειδή ήθελα να ακούσω τις ιστορίες που είχε να πει ο Άντριου. Σε άλλες περιστάσεις, όμως, δεν νομίζω ότι θα το έκανα.
Στη συνέχεια μου είπε πως η επικοινωνία δεν λέγεται επικοινωνία εκτός και αν μάθουμε να κατανοούμε ο ένας τον άλλον. Πολύ συχνά, πολλοί νομίζουν ότι επικοινώνησαν επειδή είπαν αυτά που ένοιωθαν ότι έπρεπε να πουν, ή έγραψαν αυτά που ένοιωθαν ότι έπρεπε να γράψουν, στην πραγματικότητα όμως δεν έχουν την παραμικρή ιδέα αν με αυτά που είπαν στον άλλον, αυτός ο άλλος κατάλαβε τι ήθελαν να του πούνε. Πολύ συχνά, το άλλο άτομο μπορεί και να κατάλαβε κάτι εντελώς διαφορετικό απ’ αυτό που επιδίωξε να τους πει αυτός που επικοινώνησε μαζί τους.
Για να μάθετε αν επικοινωνήσατε αποτελεσματικά ή αν κατανοήσατε αυτό που κάποιος άλλος προσπαθούσε να σας πει, κάνετε ερωτήσεις και – όπως σωστά μαντέψατε – ακούστε τι έχει να σας πει!
Πριν λίγο καιρό, άκουσα μια ομιλία από τον Πήτερ Κρηφτ, με τον τίτλο «Ένα πράγμα είναι αναγκαίο», που με βοήθησε να μάθω περισσότερα για την αξία του να προσέχω όταν μου μιλάνε. Πολύ σοφά ανέφερε αυτός, «Δεν μπορούν να γίνουν όλοι σπουδαίοι ομιλητές. Όμως όλοι μας μπορούμε να γίνουμε σπουδαίοι ακροατές». Νομίζω πως μερικές φορές προσπαθώ πάρα πολύ να γίνω μια καλή ομιλήτρια και ξεχνάω πως τον περισσότερο καιρό, απλά δεν είναι αυτό που θέλουν ή χρειάζονται οι άλλοι.
Ο Πήτερ Κρηφτ είπε επίσης, «Όταν προσέχουμε και ακούμε ο ένας τον άλλον, αυτό είναι κάτι το σπάνιο, είναι ξεχωριστό. Όταν ακούμε, πάντα συμβαίνει κάτι». Εγώ ή ίδια θυμάμαι τις φορές εκείνες, όταν ανακάλυψα κάτι εκπληκτικό, απλά με το να πάψω να μιλάω εγώ η ίδια, για να ακούσω τι μου έλεγε κάποιος άλλος. Δυστυχώς, οι φορές αυτές είναι λιγοστές, ενώ θα μπορούσαν να ήταν πολύ περισσότερες.
Δεν γνωρίζω αν θα δεσμευτώ εφόρου ζωής να ακούω περισσότερο και αν αυτό είναι εφικτό, όμως προσπαθώ να βρίσκω άτομα, από τα οποία να ακούω και να μαθαίνω. Έτσι λοιπόν γιατί να περιορίσω τον εαυτό μου σ’ αυτά που γνωρίζω ήδη, όταν μπορώ να αποκομίσω τόσα πολλά από τόσους άλλους – συμπεριλαμβανομένου, πάνω απ’ όλα και του ίδιου του Θεού.
Κάτι άλλο που κατάλαβα επίσης, έχει να κάνει με την ομορφιά του να ακούμε με προσοχή: Υπάρχουν στιγμές στη ζωή μας – και τώρα είναι μια τέτοια στιγμή και στη δική μου ζωή – όταν νοιώθουμε ότι δεν έχουμε και πολλά να δώσουμε. Περνάμε δυσκολίες ή ίσως νοιώθουμε και κάπως χαμένοι. Θέλουμε να βοηθήσουμε τους άλλους, όμως τι είναι αυτό που μπορούμε να τους πούμε για να τους βοηθήσει πραγματικά; Λοιπόν, ίσως και να υπάρχουν καταστάσεις όταν δεν υπάρχει τίποτα που έχουμε να πούμε για να μπορέσει να τους βοηθήσει. Όμως όλοι θέλουν να ακουστούν και να κατανοηθούν, έτσι αν κι εγώ μπορώ να ακούσω προσεκτικά κάποιον, τότε πάντα θα μπορώ να προσφέρω κάτι το ανεκτίμητο και αυτό μάλλον να εκτιμηθεί περισσότερο απ’ αυτό που ίσως έχω να πω εγώ.