Ο Ιησούς ξεκινά την Επί του Όρους Ομιλία με τους Μακαρισμούς, οι οποίοι μας δίνουν μια περίληψη για το πώς θα ήθελε να εξασκούν την πίστη τους όσοι Τον ακολουθούν. Σε όλη την υπόλοιπη Ομιλία Του, εξέφρασε με λεπτομέρεια ακόμα περισσότερες αρχές, οι οποίες βασίζονται στους Μακαρισμούς.
Μια απ’ αυτές τις αρχές που ακολουθεί αμέσως μετά τους Μακαρισμούς, είναι:
«Εσείς είστε το αλάτι της γης. Κι αν το αλάτι χάσει τις ιδιότητές του με τι θα αλατιστεί; Σε τίποτε δε χρησιμεύει πια και δεν απομένει παρά να πεταχτεί έξω και να καταπατιέται από τους ανθρώπους. Εσείς είστε το φως του κόσμου. Δεν είναι δυνατόν να κρυφτεί μια πόλη που είναι χτισμένη πάνω σε βουνό. Ούτε και θέτουν κάτω από το μόδι ένα λυχνάρι, όταν το ανάψουν, αλλά το θέτουν στο λυχνοστάτη και φέγγει σε όλους εκείνους που είναι μέσα στο σπίτι. Έτσι να λάμψει το φως σας μπροστά στους ανθρώπους, ώστε να δουν τα καλά σας έργα και να δοξάσουν τον ουράνιο Πατέρα σας». 1
Στην αρχαιότητα, το αλάτι είχε πολύ περισσότερη σπουδαιότητα και αξία απ’ αυτή που έχει σήμερα. Ο Μωσαϊκός Νόμος απαιτούσε όλες οι θυσίες που γίνονταν στον ναό να περιέχουν αλάτι, ενώ και οι Ρωμαίοι στρατιώτες ελάμβαναν μέρος του μισθού τους σε αλάτι. Μια μικρή ποσότητα από αλάτι στο φαγητό, διεισδύει παντού και προσδίδει καλύτερη γεύση σ’ αυτό. Αυτά τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που αναφέρονται στους Μακαρισμούς και σε όλη την Επί του Όρους Ομιλία εκπέμπονται από τους αληθινούς οπαδούς του Ιησού και επηρεάζουν τους άλλους για το καλύτερο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο γίνονται σαν εκείνο το «αλάτι», που προσδίδει γεύση στον καθένα γύρω τους.
Από την αρχαιότητα, το αλάτι χρησιμοποιείτο για τη διατήρηση των τροφών, κυρίως για το ψάρι και το κρέας, εμποδίζοντάς τα να σαπίσουν και να χαλάσουν. Η επιρροή των πιστών στον κόσμο, μπορεί και θα πρέπει να επηρεάζει άτομα και κοινωνία με τρόπο που βοηθά να διατηρούνται οι καλές και θεοσεβείς αξίες και συγχρόνως να αντιμάχεται εκείνες τις οποίες η Βίβλος περιγράφει ως ασεβείς. Εμείς οι ίδιοι σαν Χριστιανοί έχουμε σαν σκοπό μας να είμαστε μια θετική δύναμη τόσο πνευματικά όσο και ηθικά για τον κόσμο, μέσα απ’ το παράδειγμά μας, με το να κάνουμε πράξη τις διδαχές του Ιησού, κάνοντας ό,τι μπορούμε στο να Τον μιμούμαστε και να μοιραζόμαστε τα καλά νέα της σωτηρίας με τους άλλους.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι το καθαρό αλάτι (το χλωριούχο νάτριο) δεν χάνει την αλμύρα του. Εντούτοις, το αλάτι στις μέρες του Ιησού δεν ήταν αγνό, μια και δεν υπήρχαν εργαστήρια καθαρισμού αλατιού. Το αλάτι στην Παλαιστίνη προέρχονταν από τη Νεκρά Θάλασσα. Έμοιαζε περισσότερο σαν σκόνη και όχι με το αλάτι που χρησιμοποιούμε εμείς σήμερα και περιείχε ένα μείγμα και από διάφορα άλλα συστατικά. Μια και το χλωριούχο νάτριο ήταν το πιο ευδιάλυτο μέρος του μείγματος, ξεπλενόταν και διαλύονταν εάν εκτίθετο στην υγρασία ή το νερό της βροχής. Όταν συνέβαινε αυτό, αν και η λευκή σκόνη που απέμενε συνέχιζε να δείχνει σαν αλάτι, δεν είχε πια τη γεύση ούτε την ιδιότητά της συντήρησης του αλατιού. Δεν ήταν καλό για τίποτα. Έτσι λοιπόν, όπως το αλάτι που έχει χάσει τη γεύση του, έτσι συμβαίνει και με τους μαθητές που τους λείπει η γνήσια δέσμευση για μαθητεία και γίνονται αναποτελεσματικοί.
Στη συνέχεια ο Ιησούς χρησιμοποίησε μια άλλη αλληγορία που έχει να κάνει με το φως, υποδεικνύοντας πως η ζωή ενός μαθητή έχει σκοπό να φωτίζει τον κόσμο γύρω του και ότι οι μαθητές των οποίων η ζωή δεν κάνει εμφανή τα έργα του Πατρός είναι σαν φώτα που δεν φαίνονται. Ο κόσμος χρειάζεται το φως του Ιησού και οι μαθητές Του πρέπει να είναι ορατοί, όπως μια πόλη πάνω σε έναν λόφο – η οποία μπορεί να είναι εμφανής από πολύ μακριά τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα εξ αιτίας των φώτων της.
Ο Ιησούς μίλησε επίσης για το λυχνάρι που δίνει φως μέσα στο σπίτι. Η τυπική κατοικία σε ένα χωριό του Ισραήλ, εκείνη την εποχή, αποτελείτο από ένα δωμάτιο μόνο, τοιουτοτρόπως ένα λυχνάρι φώτιζε όλο το σπίτι. Ένα τυπικό λυχνάρι την εποχή του Ιησού αποτελείτο από μια μικρή κούπα που περιείχε λάδι και ένα φυτίλι. Συνήθως το λυχνάρι αυτό παρέμενε στο ίδιο σημείο πάνω σε ένα στατήρα. Ο Ιησούς κάνει ξεκάθαρο το ότι οι άνθρωποι βάζουν το λυχνάρι πάνω στον στατήρα για να δίνει φως σ’ όλο το σπίτι και δεν το βάζουν κάτω από ένα μόδι όπου το φως δεν μπορεί να φαίνεται. Το μόδι που σε μερικές εκδόσεις της Βίβλου έχει μεταφραστεί σαν καλάθι, ήταν ένα σκεύος το οποίο χρησιμοποιείτο για τη μέτρηση σταριού και χωρούσε περίπου εννέα λίτρα. Ήταν κατασκευασμένο είτε από πηλό, είτε από καλάμια. Αν τοποθετούσες ένα τέτοιο σκεύος πάνω από το λυχνάρι, θα έκρυβε εντελώς το φως και στο τέλος θα το έσβηνε κιόλας.
Για να εκπληρώσει το λυχνάρι τον σκοπό του, στο να δίνει φως, πρέπει να είναι ορατό, γι’ αυτό θα ήταν παράλογο να έμπαινε ένα κάλυμμα πάνω από το φως, μια και θα πήγαινε ενάντια στον σκοπό για τον οποίο υπήρχε το ίδιο το λυχνάρι. Με τον ίδιο τρόπο, για να είμαστε κι εμείς αποτελεσματικοί Χριστιανοί, θα πρέπει να ζούμε με τρόπο που επιτρέπει στους άλλους να βλέπουν ότι όντως είμαστε Χριστιανοί και επίσης το πώς ζούμε μια ζωή που είναι σε ευθυγράμμιση με τις διδαχές του Ιησού. Με τον ίδιο τρόπο που μια πόλη ευρισκόμενη πάνω σε έναν λόφο φαίνεται καθαρά και το λυχνάρι δίνει φως σε όλο το σπίτι, έτσι πρέπει κι εμείς να είμαστε ένα λυχνάρι από τον Θεό για εκείνους τους οποίους συναντάμε.
Αργότερα στην επί του Όρους Ομιλία, ο Ιησούς διδάσκει τους μαθητές Του, ότι δεν πρέπει να αφήνουν τους άλλους να τους βλέπουν όταν κάνουν καλές πράξεις, κάτι το οποίο από πρώτη όψη, δείχνει να έρχεται σε αντιπαράθεση με αυτό που τους λέει εδώ: «Έτσι ας λάμψει το φως σας μπροστά στους ανθρώπους, για να δουν τα καλά σας έργα, και να δοξάσουν τον Πατέρα σας που είναι στους ουρανούς».
Με το να ζούμε την πίστη μας, πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αντανακλάμε τον Θεό – να είμαστε στοργικοί, ελεήμονες και καλοσυνάτοι, να βοηθάμε τους άλλους, να δίνουμε σε όσους το έχουν ανάγκη, κτλ. Στόχος μας, εντούτοις, είναι να κάνουμε όλα αυτά για τη δόξα του Θεού και όχι για τη δική μας. Ο σκοπός μας στο να βοηθάμε τους άλλους και να κάνουμε πράξη τις διδαχές του Ιησού, πρέπει να πηγάζει από τη δέσμευσή μας να αγαπάμε τον Θεό και να αγαπάμε τον πλησίον μας όπως τον εαυτό μας. Αποτελεί μέρος του ποιοι είμαστε ως Χριστιανοί, καθώς ο σκοπός μας είναι να ζούμε με τρόπο που δοξάζεται ο Θεός. Μια και έχουμε γίνει μέρος της οικογένειας του Θεού, αντανακλάμε τα δικά Του χαρακτηριστικά, επειδή Αυτός είναι ο Πατέρας μας.
Το να είμαστε οπαδοί του Ιησού και των δικών Του διδαχών, έχει σκοπό να μας κάνει να ξεχωρίζουμε. Όπως είπε ο Ιησούς, «Σεις δεν είστε από τον κόσμο, αλλά εγώ σας διάλεξα από τον κόσμο». 2 Ο Απόστολος Παύλος το εξέφρασε με τον εξής τρόπο: «Επειδή, κάποτε ήσασταν σκοτάδι, τώρα όμως είστε φως εν Κυρίω· περπατάτε ως παιδιά τού φωτός·(επειδή, ο καρπός τού Πνεύματος είναι με κάθε αγαθοσύνη και δικαιοσύνη και αλήθεια)». 3
Οι μαθητές του Ιησού είναι το φως του κόσμου και όπως μια πόλη πάνω σε λόφο δεν μπορεί να κρυφτεί, όπως ένα λυχνάρι που δίνει φως στον καθένα μέσα στην οικία, έτσι κι εμείς έχουμε κληθεί να αφήνουμε το φως που υπάρχει μέσα μας να φωτίζει με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να το βλέπουν οι άλλοι και να δοξάζουν τον Θεό. Σαν Χριστιανοί ο σκοπός μας είναι να αντανακλάμε το φως του Θεού στους γύρω μας με σκοπό να φωτίζουμε το μονοπάτι που οδηγεί προς σ’ Αυτόν. Είναι μέρος της περιγραφής της δουλειάς ενός πιστού.
Το κάλεσμά μας σαν Χριστιανοί είναι να είμαστε το αλάτι της γης και το φως του κόσμου. Για να κάνουμε αποτελεσματικό και αληθινό το κάλεσμά μας αυτό, πρέπει να παραμένουμε αλμυροί και να μην καλύπτουμε το φως μας, αλλιώς θα γίνουμε αναποτελεσματικοί – σαν το αλάτι που χάνει τη γεύση του και το φως που δεν ωφελεί κανέναν. Η δέσμευσή μας ως οπαδοί του Ιησού είναι να ζούμε τις διδαχές Του, έτσι ώστε το φως μέσα μας να φωτίζει στους άλλους, με αποτέλεσμα αυτοί να βλέπουν τις καλές μας πράξεις, τις στοργικές μας ενέργειες, το πώς συμπεριφερόμαστε με την αγάπη του Θεού και που θα τους κάνει να παρατηρήσουν και να δουν την αντανάκλαση του Θεού μέσα μας. Ελπίδα μας είναι ότι θα θέλουν να μάθουν κι αυτοί τι είναι αυτό που μας κάνει αυτό που είμαστε, δίνοντάς μας έτσι την ευκαιρία να τους μιλήσουμε για την αγάπη του Θεού, ώστε να δημιουργήσουν κι αυτοί μια σχέση μαζί Του και να Τον δοξάζουν.
Είθε ο καθένας μας να γίνει πραγματικά το αλάτι της γης και το φως του κόσμου.