Η ιστορία της ζωής του Ιησού αρχίζει με την ιστορία της γέννησής Του, όπως αυτή αναφέρεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου και του Λουκά. Η Παλαιά Διαθήκη προαναγγέλλει τον ερχομό Του, αποκαλύπτοντας ορισμένες πληροφορίες για την υπόσχεση για τον Σωτήρα και στα Ευαγγέλια ανακαλύπτουμε την εκπλήρωση των προφητειών αυτών, όσον αφορά τη ζωή, τον θάνατο και την ανάσταση του Ιησού, που έφεραν σωτηρία στον κόσμο.
Όταν ο Ματθαίος και ο Λουκάς αναφέρονται στη γέννηση του Ιησού, μας παρουσιάζουν διαφορετικές πλευρές και περιλαμβάνουν διαφορετικά γεγονότα, ενώ ταυτόχρονα καλύπτουν πολύ απ’ το ίδιο έδαφος και μας αναφέρουν τα ίδια σημαντικά σημεία. Η αναφορά του Ματθαίου επικεντρώνεται στον Ιωσήφ και τον ρόλο του, ενώ ο Λουκάς λέει την ιστορία απ’ την οπτική γωνία της Μαρίας.
Ο Ματθαίος περιγράφει τον Ιωσήφ σαν έναν «ευσεβή» άνδρα, που σημαίνει ότι ήταν ένας ευσυνείδητος Ιουδαίος που εφάρμοζε τους νόμους του Θεού. Είχε αρραβωνιαστεί μια νεαρή γυναίκα με το όνομα Μαρία η οποία «πριν παντρευτούν μαζί … βρέθηκε έγκυος, από το Άγιο Πνεύμα». 1 Στην Παλαιστίνη τον πρώτο αιώνα, ο αρραβώνας σήμαινε ότι η Μαρία θεωρείτο ήδη σύζυγος του Ιωσήφ, αν και δεν είχαν αρχίσει να ζούνε μαζί. Και στη διάρκεια αυτής της περιόδου η Μαρία έμεινε έγκυος.
Το ευαγγέλιο του Λουκά μας λέει ότι ο αρχάγγελος Γαβριήλ είχε σταλθεί να αναγγείλει στη Μαρία ότι είχε βρει χάρη ενώπιον του Θεού:
Και ο άγγελος, όταν μπήκε μέσα προς αυτήν, είπε: «Χαίρε, χαριτωμένη· ο Κύριος μαζί σου! … Επειδή, βρήκες χάρη στον Θεό. Και ιδού, θα μείνεις έγκυος, και θα γεννήσεις έναν γιο· και θα αποκαλέσεις το όνομά του Ιησού. Αυτός θα είναι μεγάλος, και θα ονομαστεί Υιός τού Υψίστου … και η βασιλεία Του δεν θα έχει τέλος». Η Μαρία είπε στον άγγελο, «Πώς θα είναι αυτό, επειδή δεν γνωρίζω άνδρα;» Και ο άγγελος, απαντώντας, της είπε: «Πνεύμα Άγιο θα ‘ρθει επάνω σου, και δύναμη του Υψίστου θα σε επισκιάσει· γι’ αυτό και εκείνο που θα γεννηθεί από σένα θα είναι άγιο, θα ονομαστεί Υιός Θεού». 2
Αυτή η σύλληψη είναι απαράμιλλη σε όλη την ιστορία. Η Μαρία μένει έγκυος με μια πράξη δημιουργίας του Θεού. Δεν μας έχει ειπωθεί με ακρίβεια πώς συνέβη αυτή η πράξη δημιουργίας, όπως δεν μας έχουν ειπωθεί και οι λεπτομέρειες για το πώς ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο, εκτός από το ότι Αυτός το είπε και έγινε.
Η Μαρία δίνει την συγκατάθεσή της όταν λέει, «Να η δούλη τού Κυρίου· ας γίνει σε μένα σύμφωνα με τον λόγο σου». 3 Ο Φούλτον Σην περιγράφει όμορφα το σκηνικό με το εξής:
Αυτό που αποκαλούμε ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, ήταν στην ουσία μια αίτηση του Θεού για την ελεύθερη συγκατάθεση ενός πλάσματος, στο να Τον βοηθήσει να ενσωματωθεί στην ανθρωπότητα. … Αυτό που έκανε, ως εκ τούτου, ήταν να ζητήσει από μια γυναίκα, που αντιπροσώπευε την ανθρωπότητα, να Του παραχωρήσει ελεύθερα μια ανθρώπινη φύση. 4
Ο άγγελος δίνει στη Μαρία ένα σημάδι ότι τα πράγματα αυτά θα συμβούν. Της λέει, ότι η ηλικιωμένη συγγενής της, η Ελισάβετ, είναι επίσης έγκυος με ένα αγόρι. «Η Μαρία σηκώθηκε και πήγε με βιασύνη στην ορεινή περιοχή, σε μια πόλη τού Ιούδα» να επισκεφτεί την Ελισάβετ, η οποία όπως είχε πει ο Γαβριήλ, είχε επίσης μείνει έγκυος με θαυμαστό τρόπο με ένα αγόρι, αν και η ίδια ήταν προχωρημένης ηλικίας. 5 Αφού παρέμεινε με την Ελισάβετ για τρεις μήνες περίπου, η Μαρία επέστρεψε στην Ναζαρέτ.
Όταν επιστρέφει, αντιμετωπίζει ένα εμφανές πρόβλημα, επειδή είναι τριών μηνών έγκυος και ο Ιωσήφ γνωρίζει ότι δεν είναι αυτός ο πατέρας. Μπορούμε να φανταστούμε τον πόνο, τη λύπη, την προδοσία και τον θυμό που πρέπει να ένοιωσε ο Ιωσήφ καθώς «τα συλλογίστηκε αυτά». 6
Εάν ο Ιωσήφ κατηγορούσε την Μαρία ότι έχει διαπράξει μοιχεία, ο Μωσαϊκός νόμος έλεγε πως έπρεπε να λιθοβοληθεί έως θανάτου. 7 Όμως ο Ιωσήφ, «μη θέλοντας να την εκθέσει δημόσια, θέλησε να τη διώξει κρυφά». 8
Δεν υπήρχε δυνατότητα να της δώσει ένα εντελώς κρυφό διαζύγιο, καθώς αυτό το έγγραφο ή πιστοποιητικό διαζυγίου έπρεπε να υπογραφεί ενώπιον δύο μαρτύρων και ανεξαρτήτως της αιτίας που έδινε ο Ιωσήφ, όλοι θα συμπέραναν ότι η πραγματική αιτία ήταν η μοιχεία. Με το να το αναφέρει αυτό, ότι δηλαδή ο Ιωσήφ αποφάσισε να την χωρίσει κρυφά, ο Ματθαίος εννοούσε ότι ο Ιωσήφ δεν θα κατηγορούσε δημόσια την Μαρία για μοιχεία. Για τον Ιωσήφ, άνδρα δίκαιο που εφάρμοζε τους νόμους του Θεού, το να χωρίσει την Μαρία ήταν το σωστό να κάνει, όμως θα επιδείξει έλεος με το να μην αναφέρει ως αιτία τη μοιχεία.
Αφού όμως σκέφτηκε όλα αυτά, ένας άγγελος του Κυρίου παρουσιάστηκε στο όνειρό του και του είπε, «Ιωσήφ, γιε τού Δαβίδ, μη φοβηθείς να παραλάβεις τη Μαρία, τη γυναίκα σου· επειδή, αυτό που γεννήθηκε μέσα της είναι από το Άγιο Πνεύμα· και θα γεννήσει έναν γιο, και θα αποκαλέσεις το όνομά του Ιησού· επειδή, αυτός θα σώσει τον λαό του από τις αμαρτίες τους». Όταν ο Ιωσήφ ξύπνησε, έκανε αυτό που του είπε να κάνει ο άγγελος του Κυρίου και πήρε τη Μαρία σπίτι του σαν γυναίκα του. Όμως δεν ήλθε σε επαφή μαζί της μέχρι αυτή να γεννήσει έναν γιο. Και του έδωσε το όνομα Ιησούς. 9
Το μήνυμα που του δόθηκε στο όνειρό του, έβαλε ένα τέλος στις σκέψεις για διαζύγιο. Ο άγγελος του λέει ότι το παιδί είναι απ’ το Άγιο Πνεύμα και ως εκ τούτου δεν χρειάζεται να φοβάται ότι θα παραβιάσει τον νόμο του Θεού με το να την παντρευτεί, επειδή δεν έχει διαπραχθεί μοιχεία. Τότε ο Ιωσήφ εκπληρώνει το δεύτερο στάδιο του γάμου με το να πάρει την Μαρία στο σπίτι του ως σύζυγό του, αναλαμβάνοντας έτσι την ευθύνη για την Μαρία και γενόμενος ο νόμιμος πατέρας του παιδιού που επρόκειτο να γεννηθεί.
Μερικούς μήνες μετά, αφότου η Μαρία έχει επιστρέψει απ’ την επίσκεψή της στην Ελισάβετ, η Μαρία και ο Ιωσήφ ξεκινάνε να πάνε στην Βηθλεέμ. Μας έχει ειπωθεί ότι ο λόγος γι’ αυτό το ταξίδι ήταν, επειδή ο Αύγουστος Καίσαρας είχε διατάξει μια απογραφή και η Ιουδαϊκή παράδοση απαιτούσε απ’ τον Ιωσήφ να πάει στην Βηθλεέμ, το πατρικό του σπίτι, καθώς προερχόταν γενεαλογικά από τον Βασιλιά Δαβίδ.
Ο Λουκάς περιγράφει πως ο Ιωσήφ πήγε απ’ την Ναζαρέτ, που βρίσκονταν στην επαρχία της Γαλιλαίας, στην Βηθλεέμ, ένα χωριουδάκι στην Ιουδαία, που απέχει έξη μίλια απ’ την Ιερουσαλήμ, για να απογραφεί και έτσι πήγε και η Μαρία μαζί του. Ενώ ήταν στη Βηθλεέμ, ήλθε ο καιρός να γεννήσει. «Και γέννησε τον Υιό της τον πρωτότοκο, και Τον σπαργάνωσε, και Τον έβαλε να πλαγιάσει μέσα στη φάτνη· επειδή, δεν υπήρχε γι’ αυτούς κάποιο άλλο μέρος για να μείνουν». 10
Στους αγρούς γύρω απ’ την Βηθλεέμ, υπήρχαν βοσκοί που πρόσεχαν τα πρόβατά τους.
Και τότε, ένας άγγελος του Κυρίου φάνηκε σ’ αυτούς ξαφνικά, και δόξα τού Κυρίου έλαμψε ολόγυρά τους, και φοβήθηκαν με μεγάλο φόβο. Και ο άγγελος είπε σ’ αυτούς: «Μη φοβάστε!»· επειδή, δέστε, «Σας φέρνω ένα χαρμόσυνο μήνυμα μεγάλης χαράς, που θα είναι σε ολόκληρο τον λαό· επειδή, σήμερα, στην πόλη τού Δαβίδ, γεννήθηκε σε σας σωτήρας, που είναι ο Χριστός, ο Κύριος. Κι αυτό θα είναι σε σας το σημάδι: Θα βρείτε ένα βρέφος σπαργανωμένο, να κείτεται μέσα στη φάτνη». 11
Αυτή είναι η τρίτη φορά που εμφανίστηκε ένας άγγελος να ανακοινώσει τι έκανε ο Θεός με το να φέρει τον Ιησού στον κόσμο. Η πρώτη φορά ήταν στην Μαρία, η επόμενη στον Ιωσήφ και τώρα στους βοσκούς. Σ’ αυτή την περίπτωση, η δόξα του Θεού – η ακτινοβολία του Θεού με το λαμπερό φως – έλαμψε γύρω απ’ τους βοσκούς.
Κατόπιν μας αναφέρεται ότι «Ξαφνικά, μαζί με τον άγγελο, φάνηκε ένα πλήθος επουράνιας στρατιάς, που υμνούσαν τον Θεό, και έλεγαν: ‘Δόξα στον Θεό εν υψίστοις, και επάνω στη γη ειρήνη, σε ανθρώπους ευδοκία!’» 12
Ενώ είχαν πάει να προσφέρουν θυσία στο ναό, όταν ο Ιησούς ήταν ενός μηνός, ο Ιωσήφ και η Μαρία συνάντησαν τον Συμεών, έναν ευσεβή και αφοσιωμένο άνδρα «ο οποίος πρόσμενε την παρηγοριά τού Ισραήλ. Και όταν οι γονείς έφεραν το βρέφος Ιησού, για να κάνουν σ’ αυτό σύμφωνα με τη συνήθεια του νόμου, ο Συμεών το δέχθηκε στην αγκαλιά του, και ευλόγησε τον Θεό και είπε … ‘τα μάτια μου είδαν το σωτήριό Σου, το οποίο ετοίμασες μπροστά σε όλους τούς λαούς. Φως, σε φωτισμό των εθνών, και δόξα τού λαού Σου, του Ισραήλ!’» 13 Ο Ιωσήφ και η Μαρία θαύμασαν ή έμειναν έκπληκτοι, με αυτά που είπε ο Συμεών για τον Γιο τους. 14
Ο Ματθαίος περιγράφει και άλλες λεπτομέρειες για τη γέννηση του Ιησού, συμπεριλαμβάνοντας και την επίσκεψη των Μάγων: «Ήρθαν στα Ιεροσόλυμα μερικοί μάγοι από ανατολής, λέγοντας, ‘Πού είναι αυτός που γεννήθηκε, ο βασιλιάς των Ιουδαίων; Επειδή, είδαμε το αστέρι Του στην ανατολή, και ήρθαμε για να Τον προσκυνήσουμε’». 15
Δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό από πού ήταν οι μάγοι, όμως αυτό που έχει σημασία είναι ότι ήλθαν έξω απ’ το Ισραήλ. Ο Ματθαίος απεικονίζει το πως ο Θεός κάνει κάτι νέο με το να υπογραμμίζει το γεγονός ότι στη γέννηση του Ιησού, οι Εθνικοί προσελκύστηκαν από το φως του Υιού του Θεού.
Όταν οι Μάγοι ήλθαν στην Βηθλεέμ, «ήρθαν στο σπίτι, είδαν το παιδί μαζί με τη Μαρία, τη μητέρα του, και πέφτοντας κάτω το προσκύνησαν, και ανοίγοντας τους θησαυρούς τους, του πρόσφεραν δώρα, χρυσάφι και λιβάνι και σμύρνα». 16 Ποτέ δεν μας ειπώθηκε πόσοι Μάγοι ήταν, αν και η παράδοση αναφέρει πως ήταν τρεις, βασισμένη στα τρία δώρα που αναφέρονται.
Καθώς φτάνουμε στο τέλος της ιστορίας για τη γέννηση του Ιησού, μπορούμε να δούμε την εκπλήρωση της υπόσχεσης του Θεού, να στείλει έναν Μεσσία να λυτρώσει την ανθρωπότητα, να αρχίζει να εξελίσσεται. Μια και η υπόσχεσή Του επρόκειτο να εκπληρωθεί μέσα στον κόσμο, ο Θεός επέλεξε να εισέλθει στον χρόνο και την υλική υπόσταση του κόσμου. Ο Θεός έστειλε τον Υιό Του στη φροντίδα δύο πιστών ανθρώπων, εκπλήρωσε τις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης για τον ερχόμενο Σωτήρα και προετοίμασε το σκηνικό για την υποσχεθείσα σωτηρία Του.
Η είσοδος του Θεού στον κόσμο και η διαβίωσή Του μέσα στη δημιουργία Του, με σκοπό τη συμφιλίωση της ανθρωπότητας μαζί Του, μέσα από τον θάνατο και την ανάσταση του Υιού Του, είναι το πιο σπουδαίο γεγονός στην ανθρώπινη ιστορία. Τα Ευαγγέλια μας αναφέρουν πως η ζωή του Ιησού, από τη γέννηση μέχρι τον θάνατο και μετέπειτα, εκπληρώνουν τις υποσχέσεις του Θεού και δείχνουν τη μεγάλη Του αγάπη για την ανθρωπότητα με το να μας δώσει τη δυνατότητα να γίνουμε δικά Του παιδιά.
- Ματθαίου 1:18↑
- Λουκά 1:28, 30-35↑
- Λουκά 1:38↑
- Φούλτον Τ. Σην, Η Ζωή του Χριστού (New York: Doubleday, 1958), 9–10↑
- Δείτε Λουκά 1:39.↑
- Ματθαίου 1:20↑
- Δείτε Δευτερονόμιο 22:20-21.↑
- Ματθαίου 1:19↑
- Ματθαίου 1:20-21↑
- Λουκά 2:6-7↑
- Λουκά 2:9-12↑
- Λουκά 2:13-14↑
- Λουκά 2:25, 27-28, 30-32↑
- Δείτε Λουκά 2:33.↑
- Ματθαίου 2:1-2↑
- Ματθαίου 2:11↑