Η Προσευχή του Αγίου Φραγκίσκου λέει, «Κύριε, ας μην ζητώ … να με κατανοούν οι άλλοι, [αλλά] να τους κατανοώ εγώ». Βλέπετε, δεν είναι πάντα εύκολο να κατανοούμε τους άλλους. Το κάθε άτομο έχει διαφορετικό παρελθόν, εμπειρίες, ελπίδες και όνειρα και αυτό που βγάζει τέλειο νόημα για μένα, ίσως να μην βγάζει νόημα για κάποιον άλλον.
Επειδή είμαστε όλοι μας συναρμολογημένοι τόσο διαφορετικά, είναι μια αρκετά μεγάλη πρόκληση το να κατανοούμε γιατί μερικοί άνθρωποι σκέπτονται και ενεργούν με τον τρόπο τους. Νομίζω πως η φυσική μας τάση είναι συμπεραίνουμε ότι οι άλλοι είναι σαν κι εμάς — ή να προσμένουμε να είναι σαν κι εμάς, κάτι το οποίο μας ωθεί στο να καταλήγουμε σε συμπεράσματα. Το πρόβλημα με το να καταλήγουμε σε γρήγορα συμπεράσματα είναι ότι συχνά βγάζουμε λάθος συμπεράσματα. Μπορεί να υποθέσω πως κάτι που έκανε ή είπε κάποιος, ήταν ανόητο, αλαζονικό ή αγενές επειδή ίσως εγώ δεν κατανοώ τα κίνητρά τους ή τις περιστάσεις τους.
Είναι πολύ εύκολο να βγάλουμε συμπεράσματα. Είναι πολύ πιο δύσκολο να βρούμε τον χρόνο να σκεφτούμε τις αιτίες πίσω απ’ τις πράξεις ή τις συμπεριφορές κάποιου. Σημαίνει ότι πρέπει να βγάλουμε από το μυαλό μας — το δικό μας σκεπτικό, τις εμπειρίες, τις προτιμήσεις μας και τις αντιπάθειές μας — και να το βάλουμε στη δική τους θέση. Πρέπει σκόπιμα να αναζητήσουμε να κατανοήσουμε και να κινηθούμε πέρα απ’ τις δικές μας εικασίες.
Η Βίβλος μας λέει να «μην κρίνουμε». 1 Όταν όμως φαίνεται πως κάποιος είναι λάθος ή ακόμα και λίγο διαφορετικός ή αντιμετωπίζει τις περιστάσεις με τρόπους που διαφεύγουν της προσωπικής μας εμπειρίας, τότε είναι πολύ δύσκολο να δούμε κάτι περισσότερο. Πριν ακόμα προσπαθήσουμε να τους κατανοήσουμε, πολύ συχνά υπάρχει η τάση να τους βάλουμε μέσα σε ένα κουτί και να επικολλήσουμε μια ετικέτα πάνω του. Αν και γνωρίζουμε (θεωρητικά) πως και εμείς δεν είμαστε τέλειοι, αυτό πολλές φορές το ξεχνάμε, όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις φαινομενικές ατέλειες των άλλων.
Όταν βλέπω κάποιο ψεγάδι σε κάποιον άλλον, σπάνια σκέφτομαι, Λοιπόν, ούτε εγώ είμαι τέλεια. Όμως τι και αν ήμουν τέλεια. Θα μπορούσα τότε να κρίνω; Μάλλον όχι, επειδή σύμφωνα με τη Βίβλο: «Ένας είναι ο Νομοθέτης, ο Θεός. Μόνον Αυτός μπορεί να σώσει και να απωλέσει. Ποιος είσαι εσύ, που κρίνεις τον άλλον»; 2
Μόνον ένα άτομο υπήρξε που ήταν τέλειο, ο Ιησούς. Εάν κάποιος είναι σε θέση να κρίνει, είναι Αυτός. Έτσι λοιπόν, πώς έπραξε Αυτός με τους άλλους και τα σφάλματά τους; Τι παράδειγμα μας έδωσε να ακολουθήσουμε στα πάρε-δώσε Του με όλους εκείνους τους ατελείς ανθρώπους;
Όταν ο Ιησούς συνάντησε τη Σαμαρείτιδα στο πηγάδι, 3 είχε μια εξαιρετική ευκαιρία να της τα πει σταράτα για κάποια πράγματα. Εντούτοις, δεν ήταν αυτός ο αντικειμενικός Του σκοπός. Ο Ιησούς δεν την έκρινε, ούτε την απέρριψε βιαστικά λόγω της εμφάνισής της ή της ιστορίας της. Πέρασε χρόνο για να την γνωρίσει πραγματικά.
Ο Ιησούς κάθισε μαζί της και άκουσε τα ερωτήματά της, τις αμφιβολίες της και τις αβεβαιότητές της. Βρήκε τον χρόνο να της απαντήσει. Είδε αυτό που ήταν και αυτό που θα μπορούσε να γίνει. Προφανώς, ο Ιησούς την κατανόησε αρκετά καλά ώστε να μπορέσει να την προσεγγίσει στο δικό της επίπεδο, επειδή αυτή στο τέλος, έτρεξε να πάει να πει σε όλους στην πόλη της γι’ Αυτόν. Καλά-καλά δεν είχε γνωρίσει τον Ιησού για μια μέρα, όμως Τον εμπιστεύτηκε τόσο ώστε να Τον διακηρύξει σαν τον Σωτήρα. Επειδή ο Ιησούς την κατανόησε πλήρως, μπόρεσε να προσεγγίσει όχι μόνον αυτήν, αλλά και πολλούς άλλους σε εκείνη την πόλη της Σαμάρειας.
Πόσο συχνά κρίνουμε τους άλλους βασισμένοι στο παρουσιαστικό τους ή τις πράξεις τους, χωρίς να προσπαθήσουμε πρώτα να κατανοήσουμε τι είναι αυτό που τους κάνει να είναι αυτό που είναι; Πόσο συχνά βάζουμε ετικέτες στους άλλους — και κατόπιν τους αντιμετωπίζουμε σύμφωνα με αυτές τις ετικέτες — χωρίς καν να μάθουμε όλο τους το ιστορικό;
Ποιος ξέρει τι φιλίες θα δημιουργούσαμε ή τι ευκαιρίες θα ανακαλύπταμε για να μοιραστούμε το ευαγγέλιο, αν επιλέγαμε να αγαπήσουμε και να κατανοήσουμε αντί να βάλουμε ετικέτες και να βγάλουμε συμπεράσματα; Ίσως το άτομο εκείνο που του βάλαμε την ετικέτα και το αποφύγαμε, να βρίσκεται σε ένα σημείο απόγνωσης στη ζωή του και θα μπορούσε να του κάνει καλό να ακούσει κάποια λόγια ενθάρρυνσης ή να νοιώσει μια φιλική χειρονομία. Πρέπει να πάψουμε να βάζουμε ετικέτες ή να βγάζουμε συμπεράσματα πριν πραγματικά κατανοήσουμε και εκτιμήσουμε ένα άτομο για το ποιο πραγματικά είναι — ένας συνάνθρωπός μας που έχει δημιουργηθεί καθ’ ομοίωση Θεού, κάποιος για τον οποίο ο Ιησούς πέθανε πάνω στον σταυρό, κάποιος που χρειάζεται τη δική Του αγάπη και τη δική μας κατανόηση.