Θυμάμαι όταν ήμουν παιδί και απομνημόνευα το κεφάλαιο 11 στην προς Εβραίους επιστολή, το οποίο περιγράφει με λεπτομέρεια κάποιους απεχθείς τρόπους για να πεθάνει κάποιος: «Λιθοβολήθηκαν, πριονίστηκαν, πέρασαν από πειρασμούς, πέθαναν με σφαγή μάχαιρας, περιπλανήθηκαν με δέρματα προβάτων, με δέρματα κατσικιών· με στερήσεις, με θλίψεις, με κακουχίες, για τους οποίους ο κόσμος δεν ήταν άξιος· περιπλανώμενοι μέσα σε ερημιές και σε βουνά και σε σπήλαια και στις τρύπες τής γης». 1
Με έκανε να αναρωτηθώ πόσο πονάει κάποιος όταν πεθαίνει. Γνώριζα ότι εγώ ο ίδιος πονούσα με το παραμικρό, γι’ αυτό προσπάθησα να σκεφτώ, αν κάποιος έπρεπε να πεθάνει, ποιος θα ήταν ο λιγότερο οδυνηρός τρόπος – αυτόν θα επέλεγα κι εγώ. Βλέπετε, δεν ήθελα να ντροπιάσω τον Θεό με το να δειλιάσω τόσο πολύ.
Σήμερα, ανατρέχω στα παιδικά μου χρόνια και τις τότε ανησυχίες μου και το διασκεδάζω. Αντιλαμβάνομαι ότι αυτό που με απασχολούσε τότε, ήταν το ότι μου έλειπε το κουράγιο. Πριν λίγες μέρες και ενώ έγραφα ένα άρθρο, έψαξα για τον ορισμό της λέξης κουράγιο. Το «κουράγιο» προέρχεται απ’ την Γαλλική λέξη cœur που σημαίνει καρδιά. Ένας ετυμολογικός ιστότοπος λέει ότι η αρχική λέξη στα Γαλλικά σήμαινε «‘καρδιά, βαθειά συναισθήματα, οξύθυμος’. Στην ευρέως Αγγλική χρησιμοποιούταν πάρα πολύ για ‘το τι βρίσκεται στο νου κάποιου ή τις σκέψεις’, ως εκ τούτου ‘γενναιότητα’ αλλά επίσης [σήμαινε] ‘οργή, περηφάνια, εμπιστοσύνη’, ή οποιοδήποτε είδος προδιάθεσης». 2 Στις μέρες μας, το κουράγιο ορίζεται ως μια «διανοητική ή ηθική δύναμη να τολμάς, να υπομένεις και να αντέχεις τον κίνδυνο, τον φόβο ή τη δυσκολία». 3
Στη Βίβλο υπάρχουν αμέτρητες ιστορίες από άντρες και γυναίκες που έκαναν γενναία κατορθώματα. Το κεφάλαιο 11 στην προς Εβραίους επιστολή, αναφέρει πολλούς απ’ αυτούς τους γενναιόψυχους ανθρώπους. «Και τι να λέω ακόμα; Επειδή, θα μου λείψει ο καιρός να διηγούμαι για τον Γεδεών, και τον Βαράκ και τον Σαμψών και τον Ιεφθάε, και τον Δαβίδ και τον Σαμουήλ και τους προφήτες· οι οποίοι με την πίστη καταπολέμησαν βασιλείες, εργάστηκαν δικαιοσύνη, πέτυχαν τις υποσχέσεις, έφραξαν στόματα λιονταριών, έσβησαν δύναμη φωτιάς, διέφυγαν από στόματα μάχαιρας, ενδυναμώθηκαν από ασθένεια, έγιναν ισχυροί σε πόλεμο, έτρεψαν σε φυγή στρατεύματα ξένων». 4
Αναφερόμενοι σ’ αυτά τα γενναία άτομα σε αυτό το κεφάλαιο, οι ρίζες της λέξης «κουράγιο» αποκτούν μεγαλύτερη σημασία – οι καρδιές τους ήταν στη σωστή θέση. Αυτά τα άτομα είχαν κοινό κάτι υπέροχο – είχαν κοινή την πηγή της γενναιότητάς τους.
Υπάρχει και εκείνη η γνωστή αναφορά στη Βίβλο για τα τρία γενναιόψυχα Εβραιόπουλα, που τους ειπώθηκε, ότι είτε θα λατρέψουν το είδωλο από χρυσό ή θα ρίχνονταν στην κάμινο. Αυτά παρέμειναν αμετακίνητα και το αρνήθηκαν. Η Βίβλος καταγράφει αυτά που πιθανόν σκέφτηκαν ότι θα ήταν τα τελευταία τους λόγια:
«Βασιλιά Ναβουχοδονόσορ: Εμείς δεν έχουμε ανάγκη να σου απαντήσουμε για το πράγμα αυτό. Αν είναι έτσι, ο Θεός μας, που εμείς λατρεύουμε, είναι δυνατός να μας ελευθερώσει από το καμίνι τής φωτιάς που καίει· και από το χέρι σου, Βασιλιά, θα μας ελευθερώσει. Αλλά, και αν όχι, ας είναι σε σένα γνωστό, Βασιλιά, ότι τους θεούς σου δεν τους λατρεύουμε, και τη χρυσή εικόνα, που έχεις στήσει, δεν την προσκυνούμε». 5
Διαβάζω αυτή την ιστορία, ενώ νοιώθω ασφαλής μέσα στο σπίτι μου, απέχοντας απ’ το σκηνικό αυτό χιλιάδες χρόνια – όμως η ισχύς της πίστης τους είναι ακόμα ξεκάθαρη στα λόγια τους. Υπάρχει παντελής έλλειψη οποιασδήποτε διστακτικότητας ή προσπάθειας για διαπραγμάτευση με κάτι λιγότερο θανατηφόρα επικίνδυνο προς όφελός τους. Όμως για να έχεις το κουράγιο να βιώσεις μια τέτοια εμπειρία, νομίζω ότι πρέπει να ανατρέξεις λίγο στο παρελθόν. Δεν φαντάζομαι τους γονείς τους να είχαν πει στο καθένα τους, «Μια μέρα θα σας φέρουν μπροστά σε έναν τρομακτικό βασιλιά και εκεί θα υπάρχει μια κάμινος και θα πρέπει να επιλέξετε ανάμεσα στη ζωή σας ή στο να προσκυνήσετε ένα είδωλο. Όταν συμβεί κάτι τέτοιο, θυμηθείτε να επιλέξετε την κάμινο».
Αντιθέτως, νομίζω ότι μάλλον είχαν πει στα παιδιά τους κάτι όπως, «Θα αγαπάς τον Κύριο τον Θεό σου με ολόκληρη την καρδιά σου, και με ολόκληρη την ψυχή σου, και με ολόκληρη τη δύναμή σου». 6 Και, «Το όνομα του Κυρίου είναι πύργος οχυρωμένος· ο δίκαιος, καταφεύγοντας σ’ αυτόν, είναι σε ασφάλεια». 7
Οι γονείς του Σεδράχ, του Μισάχ, και του Αβδέ-νεγώ δεν θα μπορούσαν να γνωρίζουν τι θα τύχαινε στα παιδιά τους, ή πότε ή πώς τα παιδιά αυτά, ίσως να χρειάζονταν να πράξουν γενναιόψυχα. Όμως υπήρχε κάτι που γνώριζαν ότι μπορούσαν να ορίσουν – αυτό που εναποθηκευόταν στις καρδιές των παιδιών τους. «Με κάθε φύλαξη φύλαγε την καρδιά σου· επειδή, απ’ αυτή προέρχονται οι εκβάσεις τής ζωής». 8
Αν και εμείς μπορεί να μην περιτριγυριζόμαστε από παρόμοιες απειλές, κινδύνους ή δυσκολίες σήμερα, όμως όλοι μας θα αντιμετωπίσουμε στιγμές που θα μας είναι δύσκολες συναισθηματικά ή διανοητικά και θα απαιτήσουν ηθικό κουράγιο – τη θέληση να κάνουμε αυτό που γνωρίζουμε ότι είναι το σωστό. Και νομίζω ότι αυτό που θα κάνουμε σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί να ανευρεθεί σε κάτι πολύ απλό, θα είναι αυτό που έχουμε εναποθηκεύσει μέσα στην καρδιά μας και το οποίο θα καθορίσει τη δύναμη του κουράγιου μας.
Όλοι αγαπάνε ιστορίες με ήρωες. Όμως στην αληθινή ζωή, δεν αποφασίζεις εσύ για το αν θα έχεις την ευκαιρία για κάτι το σπουδαίο και ηρωικό – αν θα διασώσεις κάποιον, ή θα μεγαλουργήσεις κατά κάποιο τρόπο – όμως μπορείς να ελέγχεις αυτό που εναποθηκεύεις στην καρδιά σου. Έτσι μπορείς να προετοιμαστείς για αυτές τις στιγμές μεγαλουργίας, καθώς επίσης και τις καθημερινές στιγμές που απαιτούν κουράγιο.
- Εβραίους 11:37-38 ↑
- http://www.etymonline.com/index.php?term=courage ↑
- http://www.merriam-webster.com/dictionary/courage?show=0&t=1305771775 ↑
- Εβραίους 11:32-34 ↑
- Δανιήλ 3:16-18 ↑
- Δευτερονόμιο 6:5 ↑
- Παροιμίες 18:10 ↑
- Παροιμίες 4:23 ↑